Çocuklarda Ağız Bakımı ve Diş Sağlığı

Dr. Yasin Akgül Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı

Çocuklarda ağız ve diş sağlığı bebek henüz anne karnındayken başlar. Anne hamilelik sürecinde beslenmesine dikkat etmişse, özellikle kalsiyum açısından zengin besinler tüketmişse, çocuğunun diş ve diş etleri sağlıklı olacaktır.

Özellikle ek gıdaya geçiş ile birlikte çocuklarda ağız ve diş sağlığı önem kazanmaktadır. Bebeklik dönemi de adlandırılan bu süreç içerisinde ebeveynlere çok iş düşmektedir. Dişlerin ortaya çıkmasıyla birlikte belirli bakımların yapılması şarttır. İşte, çocuklarda ağız ve diş sağlığı hakkında bilmeniz gerekenler.

Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı Nedir?

Yenidoğan bebeğin ilk gününden itibaren gençlik dönemine kadar (15-16 yaşına kadar) geçen süre zarfını ifade etmektedir. Bu dönem aralığında ağız, diş ve yanaklarda herhangi bir sorun oluşmaması beklenir. Sağlıklı bir yapıya sahip olması ebeveynler için de rahatlatıcı olacaktır.

Çocuklarda ağız ve diş sağlığı farklı noktalardan ele alınmalıdır. Çünkü yetişkinlerde ağız ve diş sağlığı çalışmaları bilinçli bir şekilde ilerletilmektedir. Durumun farkında olmaları işi kolaylaştıracaktır. Halbuki çocuklar ilk defa öğreneceği bilgilerle hareket edeceğinden ebeveynlere çok iş düşecektir.

cocuklarda-agiz-ve-dis-sagligiBebeklerin Ağız Bakımı Nasıl Yapılır?

Bebekler ortalama 6-12 ay arası diş çıkarırlar. Dişler çıktığı an temizliğine de başlanmalıdır. Bebeklerin ilk dişleri nasıl olsa dökülecek düşüncesiyle, ebeveyn tarafından ihmal edildiğini gözlüyoruz. Oysa bebeklerin diş sağlığına en az yetişkin diş sağlığı kadar özen göstermek gerekir.

Bebeğin ağız içi hijyenini sağlamak gerekir. Bebek beslendikten sonra temiz nemli bir tülbent parçası ya da gözenekli yumuşak bir bez ile dişleri yavaşça ovularak temizlenebilir. Ayrıca bebekler için hazırlanmış silikon parmak fırçayla da dişlerini temizleyebilirsiniz.

Dişlerin çıkmaya başladığı dönemde ise bebeklerinizin rahat hissetmesini sağlayabilirsiniz. Özellikle bu dönemin rahatlatıcı geçmesi adına diş hekiminden yardım alabilirsiniz. Yanlış müdahalede bulunmamanız ileride çocuklarda ağız ve diş sağlığı adına sorun yaşamamanıza neden olur.

Ebeveynler Çocuklarına Diş Fırçalama Becerisini Nasıl Kazandırabilirler?

Diş fırçasını tutma ve ağızda çevirme işlemleri için el alışkanlığı kazanmasına zemin hazırlamak gerekir. Ebeveynlerin bir yaşından sonra bebeklerinin ellerine diş fırçası vermesi yerinde olacaktır. Kaşık tutan bebek fırçayı da tutabilir. Bebeğin bunu yapmasına fırsat verilerek bu fiziksel beceri kazandırılmalıdır.

Özelikle çocuklarda ağız ve diş sağlığı oluşturmak adına diş fırçalama önemlidir. Bunun için psikolojiden de yola çıkarak hareket etmek gerekir. Kısaca kullanabileceğiniz bazı yöntemler şunlar olacaktır:

Yöntemler Açıklamaları
 

 

 

Pekiştirici Etkinlikler

Çocuklarda yaşlarından ötürü pekiştireçlerden hoşlanır. Eğlenceli bir çizelge oluşturabilirsiniz. Her fırçalama sonrası bir yıldız ya da sticker yapıştırarak ilerleyin. Belirli bir sayıya ulaştığında onu ödüllendirin. Özellikle psikoloji uzmanları tarafından çocuklarda ağız ve diş sağlığı adına önerilen bir yöntemdir.
 

 

Model Olun

Bebeklerde ve çocuklarda öğrenme genellikle model alma yoluyla gerçekleşir. Çocuklarda ağız ve diş sağlığı adına yaptırmak istediklerinizi önce anne ve baba olarak sizlerin yapması gerektiğini unutmayın.
 

 

Örnek Hikaye ve Masallar Okuyun

Okuma ve dinleme alışkanlığını da geliştirmek adına hikaye, masallardan yararlanabilirsiniz. Dişini fırçalayan ve buna dikkat eden bir tavşan ya da ayı hikayesi dikkatini çekecek bunu tekrarlamak isteyecektir.
 

 

Videolardan Yararlanın

Görsel etmenler çocuklarda ağız ve diş sağlığı için daha etkili olacaktır. Bu aşamada bireylerin videolardan yani çizgi film, animasyon gibi durumlardan yararlanmak gerekecektir.
cocuklarda-agiz-ve-dis-sagligi
Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı

Diş Fırçalama Alışkanlığını Pekiştirmek için Neler Yapılabilir?

Yetişkinleri taklit etmekten eğlenen ve bu yolla öğrenen çocuklar diş macununa da oldukça meraklıdırlar. Fakat bir çocuğun iki yaşından önce diş macunu kullanması uygun değildir. İki yaşından sonra en çok bir bezelye büyüklüğünde diş macunu fırçasına sürülebilir. Kullandığımız diş macunları içerdikleri florür gereği çocukların kullanımı için uygun değildir.

Florürsüz çocuk diş macunlarını piyasada eczanelerde ve büyük marketlerde bulabilirsiniz. Ayrıca dişlerini fırçaladıkça dişlerini göstermesini isteyerek, dişlerini gösteren çocuğun diş hijyenini övmek, bu işi iyi yaptığını söylemek çocuğun davranışını pekiştirecektir.
Banyo aynasının karşısına geçip birlikte diş fırçalayın ardından dişlerinizi birbirine gösterin, gülümseyin. Bebek daha doğmadan ebeveyninin sağlıklı alışkanlıkları ile sağlıklı bir şekilde doğmuşsa, ebeveyni destekleyip dişlerini fırçalama becerisini erkenden kazandırmışsa, ebeveyni örnek olarak ona diş fırçalama alışkanlığı kazandırmışsa ve yaptıkları ile bu alışkanlığı pekiştirmesine yardımcı olduysa çocuğun dişleri sağlıklı olacaktır.

Sağlık sorunu gözlenmese dahi çocukların iki yaşında göz doktoruna muayene olmaları gerektiği gibi çocukların iki yaşına geldiklerinde bir pedodonti uzmanına ve bir ortodonti uzmanına muayene olmaları ilerde oluşabilecek sağlık sorunlarının önüne geçmek için gereklidir. Yine çocuklarda herhangi bir sağlık sorunu gözlenmese bile 6-7 yaş aralığında bir pedodonti uzmanı çocuk diş hekimine ve bir ortodonti uzmanı diş hekimine muayene olmaları önleyici tedavi açısından faydalı olacaktır.

cocuklarda-agiz-ve-dis-sagligiÇocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı İhmal Edildiğinde Neler Olur?

Diş fırçasını tutma ve ağızda çevirme işlemleri için el alışkanlığı kazanmasına zemin hazırlamak gerekir. Ebeveynlerin bir yaşından sonra bebeklerinin ellerine diş fırçası vermesi yerinde olacaktır. Kaşık tutan bebek fırçayı da tutabilir. Bebeğin bunu yapmasına fırsat verilerek bu fiziksel beceri kazandırılmalıdır.

Eğer çocuklarda ağız ve diş sağlığı hakkında yeterli önemi vermezseniz, bazı sorunlarla karşı karşıya kalırsınız. Bu yüzden erken dönemden itibaren çocuklarda ağız ve diş sağlığı hakkında detaylara inerek hareket etmelisiniz.

1 – Dişler

Çocuklarda ağız ve diş temizliğine gereken önem verilmediğinde sağlık sorunları ortaya çıkacaktır. Özellikle çocuk şeker, çikolata gibi sağlıksız atıştırmalıkları sık tüketiyorsa dişlerin çürümesi hızlanır. Bunun sonucunda dişler erken düşebilir ya da çürüyerek ağızdan erken ayrılabilir. Düşen, çürüyerek çekilen dişler ağızda boşluk oluşturur. Ağız yapısı boşlukların dolması, dişlerin işlevsel kullanılabilmesi için harekete geçer.

Düşen dişlerin boşlukları komşu dişlerin boşluklara hareket etmesi ile kapanır. Sonradan gelecek daimi dişlere yer kalmaz. Sonradan çıkması beklenen dişler damakta gömük kalabilir. Yer darlığı nedeniyle çarpık çıkabilir. Ağızda dağınık, çarpık yada eksik diş dizimi oluşur.

2 – Çene

Ayrıca ağızda oluşan boşluklar çenenin gereken genişliğe ulaşmasını önler. Çene dar kaldığında ilerleyen yaşlarda çıkan dişler çeneye sığmayarak üst üste binebilir. Dişler sıkışık, çarpık sıralanabilir. Buda çocuklukta başlayan ortodontik sorunlara neden olur. Bu yüzden küçük yaşlardan itibaren ağız ve diş sağlığına yatırım yapmak önemlidir.

cocuklarda-agiz-ve-dis-sagligi3 – İlerleyen Dönemde Oluşacak Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı Problemleri

Çocuklarda ağız ve diş sağlığı özellikle ilerleyen dönemlerde ortaya çıkacak sorunları ortadan kaldırmak adına önemlidir. Bu yüzden olası bir özen gösterilmediği takdirde yetişkinlikte sorunlarla karşı karşıya kalacaktır. Süt dişleri başta olmak üzere kalıcı dişlerinde de sağlıklı olması adına dikkatli olmakta fayda bulunmaktadır.

Eğer siz de çocuklarda ağız ve diş sağlığı adına muayene olmak, uzman görüşü almak isterseniz kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz. Başta çocuklarda ağız ve diş sağlığı olmak üzere yetişkinler ve ergenler için de muayene olabileceğinizi unutmayın.

 

×