Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı

Dr. Yasin Akgül Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı

Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı

Gençlerde ağız ve diş sağlığı yaşam içerisinde estetik, sağlıklı ve fonksiyonel bir ağız yapısına sahip olmak için önemlidir. Özellikle erken yaşlarda alınacak önlemler neticesinde uzun vadede sağlıklı gülüşlere sahip olunabilmektedir. Ergenlikte ağız ve diş sağlığı için bazı kurallara uyum sağlamak bu yüzden önemlidir.

Ağız ve diş sağlığı adına en önemli bilgileri bizzat alanında uzman bireylerden almanız gerekir. İlk etapta genel sorunların çıktığı bu dönemde gençlerde ağız ve diş sağlığı adına bazı tedaviler uygulanmaktadır. Her bir tedavide amaç fonksiyonel ve sağlıklı ağız yapısını oluşturmaktır. Dr. Yasin Akgül de bu noktada ergenlerde ortodonti tedavisi planlaması ve çalışmalarını yürütmektedir.

Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı Nedir?

Ağız ve diş sağlığı en genel tanımı ile; ağız, dil, diş ve yanakların fonksiyonel olarak çalışabilmesi durumudur. Bireye herhangi bir durumda olumsuzluk yaratmayan bir çalışma disiplini görülür. Şikayet edilecek ağrı, sızı ya da görüntü problemi olmayacaktır. Tam tersine halinden memnun bir şekilde bireyin yaşamına devam etmesi beklenir.

Yalnız yaşın ilerlemesi ile birlikte gençlerde ağız ve diş sağlığı adına bozulmalar meydana gelecektir. Özellikle beslenme alışkanlığına bağlı olarak sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu gibi durumlar neticesinde hedeflenen sağlıklı durum bozulur. Bireyin hasta konumuna geçerek gençlerde ağız ve diş sağlığı adına bir uzmana danışması gerekecektir.

Dr. Yasin Akgül, gençlerle özel tedaviler oluşturarak ilgilenmeye devam etmektedir. Ortodonti tedavilerine özellikle genç bireylerin katılması burada etkili olmaktadır. Çünkü ergenlik döneminde yer alan kişinin estetik görünümüne önem verdiği bilinmektedir. Hal böyle olunca genç ortodonti tedavileri adına başvurular artmaktadır. Siz de ortodonti başta olmak üzere tüm tedaviler için randevu alabilirsiniz.

genclerde-agiz-ve-dis-sagligiGençlerde Ağız ve Diş Sağlığı için Neler Yapılmalıdır Kısaca Bilgiler

Ergenlikte beden, büyük oranda değişim ve gelişim gösterir. Bu dönemde gençler fazla enerji tüketirler. Sağlıklı gelişim, estetik görünüm ve gereken enerjiyi elde edebilmek için gençler ağız ve diş sağlığını destekleyecek etkenlere dikkat etmeliler. Bunlar;

Beslenme
Eğitim ve Eğlence
Diş Fırçalama Alışkanlığı
Hormonal Etmenler
20lik Dişler
Spor
Kötü Alışkanlıklar
Aksesuar Kullanımı
Çeşitli Sağlık Sorunları
Rutin Diş Hekimi Kontrolleri
Dil ve Ağız Hijyeni
Genetik Yatkınlıklar

1 – Beslenme 

Genelde gençler sağlıklı ve dengeli beslenmeyi ihmal edebiliyor. Zamanlarının çoğunu dışarıda geçirdikleri için yemeklerini dışarıda yiyorlar. Tükettikleri besinler, genel olarak hızlı tüketilen fast food dediğimiz sağlıksız yiyecekler oluyor.

Gençlerin çoğu uyku düzeni, öğün atlamadan düzenli ve sağlıklı beslenme gibi rutin alışkanlıklara sahip değil. Bu dengesiz yaşam şeklinin yanında kötü alışkanlıklara da meyledebiliyorlar. Yani dengesiz ve sağlıksız beslenme, sigara gibi kötü alışkanlıklar gençlerin sağlıksız büyümesine neden oluyor. Bu sağlıksız yaşam biçimi diş ve dişeti hastalıklarına davetiye çıkarıyor.

Beden bir bütündür ve bir bölgede ortaya çıkan sağlık sorunu diğer bölgeleri de etkiler. Sağlıksız beslenme sağlıksız ağız ve diş sağlığına neden olur. Gençlerde ağız ve diş sağlığı için başta beslenmeye dikkat etmek gerekir. Asitli ve fast food gıdalarda uzak durulmalı, tüketildiği takdirde hijyeni sağlamak gerekir.

2  – Eğitim ve Eğlence

Gençlerin zamanının büyük bölümü okulda geçiyor. Okuldan kalan zamanlarda çeşitli spor ya da sanat çalışmalarına katılıyorlar, sosyal yaşamlarını sürdürmek için çeşitli buluşmalara, faaliyetlere katılıyorlar. Eğitim ve eğlence etkinliklerini sürdürürken kişisel bakımın en önemli ayağı olan ağız ve diş sağlığını ihmal edebiliyorlar.

Günümüzde internetin de yoğun etkisi söz konusu. Özellikle uyumadan önce internette geçirilen zaman sonrası dişler fırçalanmadan uyunabiliyor. Buda gece boyu dişlerin bakterilere maruz kalması demek oluyor. Bahsedilen bu durum gençlerde ağız ve diş sağlığı için oldukça tehlikeli bir durum oluşturmaktadır.

Halbuki çocuklarda ağız ve diş sağlığı durumunda olduğu gibi gençlerin de bu gibi durumlarda hijyeni aksatmaması gerekiyor. Eğitim ya da eğlence durumlarında dahi günün sonunda dişlerin fırçalanması oldukça önemlidir. Mümkünse okullarda ya da ortak kullanım alanlarında dahi dişlerin fırçalanması gerekmektedir.

3 – Diş Fırçalama Alışkanlığı

Ergenlik döneminde diş sağlığı sorunlarının asıl nedeni fırçalama alışkanlığının tam olarak yerleşmemiş olması. Çoğu ergen diş fırçalamayı çeşitli bahanelerle ihmal ediyor ve çürüklerin ve diş eti hastalıklarının oluşumuna zemin hazırlıyor. Diş hijyeni bebeklik çağında başlayarak, temizlik alışkanlığı bilinçaltına yerleşen bir rutin olmalı. En ideali günde en az 2 defa dişlerin 2-3 dakika süresince fırçalanması.

Üstelik gençlerde ağız ve diş sağlığı için diş fırçası seçimine de dikkat etmek de fayda var. Sadece düzenli fırçalama yeterli olmayabilir. Fırçaların ne çok sert ne de çok yumuşak olmaması gerekiyor. Bununla birlikte dişte gıda birikmelerini engellemek adına arayüz fırçası kullanmakta iyi bir seçim olacaktır.

genclerde-agiz-ve-dis-sagligi

4 – Hormonal Etkenler

Ergenlikte bedenin değişimi ve gelişimi esnasında yoğun hormonal değişiklikler oluyor. Hormonlarda anî artışlar yaşanıyor. Bu yüzden diş ve dişeti sorunları hormonal dengesizliklerin etkisi ile normalinden fazla olabiliyor.

Özellikle kadınlarda sık görülen bu durum erkeklerde de rastlanan bir durumdur. Hormonal değişimlerle birlikte ağız ve diş sağlığına daha fazla dikkat etmek gerekir. Hastanın hormon açısından destekleyici bir ürün ya da ilaç kullanması gerekmez. Sadece dikkatini ekstra bu alana vermesi yeterli olacaktır.

5 – 20 Yaş Dişleri

Çenenin en gerisinde yer alan 20 yaş dişleri akıl dişi ya da 3. büyük azı dişi olarak adlandırılır. Genelde 17-25 yaş arası çıkar ve geç yaşlara kadar çıkmayıp gömük halde beklerler. Bu dişlerin sürmesi genelde zaman alır ve ağrılıdır. Ağrı kesiciler ya da ılık tuzlu su ile gargara, ağrıyı dindirmeye yardımcı olabilir.

Herkeste sorunlu geçmese de 20 yaş dişinin sürdüğü dönemde şişlik, hassasiyet, ağzı açmada güçlük, ağızda kötü koku, kötü tat, ağrı gibi rahatsızlıklar sıklıkla görülür.
Ağızda diş diziliminin sonunda yer aldıklarından hijyenini sağlamakta zor oluyor. Hijyeni sağlanamadığında hızla çürüyebiliyor 20 yaş dişleri. Temas ettiği azı dişini de çürük bakterileri ile olumsuz etkileyebiliyor.

20 yaş dişi sürdüğü dönemde komşu dişlere basınç uygulayarak ağrıya neden olabilir. Uyguladığı basınç ve ittirme kuvveti ile diğer dişlerin kaymasına neden olarak ortodontik sorunlar oluşturabilir. Gençlerde ağız ve diş sağlığı kapsamında ortodonti tedavisi görülmesi gerekebilir. Aynı zamanda bu dişlerin çekimi ya da kontrolleri de önem kazanacaktır.

6 – Spor

Gençler enerjilerinin de yüksek olmasıyla çeşitli spor dalları ile ilgileniyorlar. Spor yaparken, yaptıkları spora göre tedbirlerini alarak olası sağlık sorunlarını önlemeye çalışmalılar. Bir müsabaka esnasında ağza gelen darbe, diş kırıkları, çene kayması gibi ağız diş ve çene rahatsızlıklarına neden olabilir. Örneğin boks veya benzeri sert sporları yapan bir genç spor esnasında ağız koruyucu kullanmalı.

Sadece dövüş sporlarında değil, hareketin bulunduğu her nokta gençlerde ağız ve diş sağlığı için önemlidir. Burada spordan uzak durulmamalı, spora uygun hareket edilmelidir. Örneğin ortodonti tedavisi görecekseniz ve spor yapıyorsanız metal diş tellerinden ziyade İnvisalign şeffaf plaklar kullanmayı deneyebilirsiniz.

7 – Kötü Alışkanlıklar

Sigaraya başlamanın asıl nedeni özenmedir. Genç idealize ettiği statü ya da sosyallikteki kişilere özenerek sigaraya başlar. Ergenlikte sosyal yaşam en önemli faktördür. Grup tarafından kabul görme, gruba aidiyet hisleri çok yoğundur. Grupta sigara içen baskın karakter varsa genç farkında olmadan özenme ya da grupta var olma adına sigara kullanabilir.

Ağız ve diş sağlığı için sigara oldukça zararlıdır. Günlük beslenmenin içine yerleşmiş kültürel alışkanlıklar da ağız ve diş sağlığı için tehdittir. Fazla tüketilen çay, kahve gibi kafeinli içecekler, kola gibi asitli içecekler de dişler için zararlıdır. Yoğun şekerli gıda tüketimi de dişlerin çürümesini hızlandırır.

Başta sigara olmak üzere alkol ve şekerli gıdalardan uzak durmak gençlerde ağız ve diş sağlığı için önemlidir. Eğer tüketim söz konusuysa bu aşamada düzenli diş hekimi kontrolü sağlanmalıdır. Böylece gençlerde ağız ve diş sağlığı kapsamında önleyici tedaviler ile hastanın ağız yapısı korunabilmektedir.

8 – Aksesuar

Geçirdikleri dönemin bir yansıması olarak gençler kendi farklarını ortaya koymak için değişik yöntemler deniyorlar. Eşyalar aracılığıyla kendilerini ifade etmek ya da tepki koymak için bedenlerinde çeşitli değişiklikler yapıyorlar.

Ağız, dudak, dil bölgelerinde küpe ya da piercing gibi aksesuarlar kullanıyorlar. Dili deldirmek enfeksiyona neden olabiliyor. Ya da dile takılan küpe/piercing ağız içinde dişlere çarparak dişlerde oyukların oluşumuna zemin hazırlıyor, diş minelerine zarar veriyor. Dudağa yapılan işlemlerde yine diş yüzeylerine hasar verebiliyor. Enfeksiyona davetiye çıkarabiliyor.

genclerde-agiz-ve-dis-sagligi
Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı

9 – Çeşitli Sağlık Sorunları

Kulak burun boğaz hastalıkları kaynaklı burundan nefes alamama özellikle gece ağız açık uyuma diş sağlığı için oldukça zararlıdır. Burun tıkanıklığı geniz eti gibi problemler ile ağızdan soluyan bireylerde üst çene darlıkları oluşabiliyor. Bu durum ağız gelişimini komplike bir şekilde olumsuz etkileyebiliyor.

Geceleri tükürük salınımının azalmasına ek olarak ağızdan nefes alındığında ağız iyice kuruyup bakterilere karşı savunmasız kalabiliyor. Tüm bunlar düşünüldüğünde ağız ve diş sağlığı bir bütün olarak ele alınıyor. Diğer sağlık problemlerini (Özellikle KBB sorunlarını) küçümsemeden tedavi ettirmek gençlerde ağız ve diş sağlığı için önemlidir.

10 – Rutin Diş Hekimi Kontrolleri

Gençlerde ağız ve diş sağlığı başta olmak üzere özellikle çocuklarda ve yetişkinlerde ağız ve diş sağlığı adına da önem kazanan bir noktadır. Ülkemizde her ne kadar bir sorun sonrası diş hekimine gitmek alışkanlık kazansa da durum bundan ibaret değildir. Gençlerin herhangi bir problem ile karşılaşmadan genel kontrollerini yaptırması ve önleyici olması adına diş hekimine gitmesi gerekmektedir.

11 – Dil ve Ağız Hijyeni

Daha önce değinilmiş olsa da gençlerde ağız ve diş sağlığı adına sadece dişleri fırçalamak yetersizdir. Dişler kadar dilin ve yanakların da temizlenmesi gerekir. Çünkü bakteriler tükürük dolayısıyla buralarda da birikebilmektedir. Dil için özel fırçalar alınabilir ya da ağız çalkalama suları ile ağız hijyeni en iyi noktaya getirilebilmektedir.

12 – Genetik Yatkınlıklar  | Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı

Bireyin ailesinde yaygın olarak bulunan bir ağız, diş ve çene problemi varsa durum üzerinde durmalıdır. En yaygın gençlerde ağız ve diş sağlığı sorunları hakkında bilgi sahibi olmak da bu noktada etkili olacaktır. Böylece hastaların tedaviyi kısa sürede olarak sorunu atlatması mümkün olacaktır.

Gençler Ağız ve Diş Sağlığı için Neler Yapabilir?

Gençlerde diş ve dişeti problemlerine yoğun bir şekilde rastlanır. Bunun önüne geçmek için gençlerin alışkanlıklarını yeniden gözden geçirmeleri, beslenme tutumlarına ve ağız hijyenine önem vermeleri gerekmektedir. Sağlıklı beslenen kişilerin sağlam dişleri, sağlıklı dişetleri olur. Gençlerin gelişimlerini destekleyen ve yeterli enerjiyi üretecek besinleri tüketmeleri gerekir.

Yetişkinlere oranla daha fazla protein, vitamin, kalsiyum ve mineral gereksinimleri var. Bu yüzden Kalsiyum ağırlıklı beslenmeli, aynı zamanda flor fosfor içeren gıdalar tüketmeliler. Ergenlik dönemi, dış görünüşün üzerine en fazla düşüldüğü dönem. Gençler dışardan nasıl algılandıklarına çok fazla önem veriyorlar. Saç ve cilt bakımı, makyaj, giyim gibi görünüşü etkileyen kişisel bakımları için zaman ayırmaya çalışıyorlar. Fakat ağız ve diş sağlığı konusunda yeteri kadar özveride bulunmuyorlar diyebiliriz. Bunun önemini sağlık sorunlarıyla karşılaşınca fark ediyorlar.

Sağlık problemi yaşamadan, ağız ve diş sağlığı için ağız hijyenine önem vermeleri, yılda bir defa diş hekimi muayenesinden geçmeleri faydalı olacaktır. Gençlerde dişler temiz olsa dahi tam olarak beyaz olamıyor, dişlerini düzenli fırçalayan kişilerde bile kanal yada dolgu gibi işlemlerin yapılması gerekebiliyor. Bunun nedeni dişlerin doğru bir şekilde ve etkili fırçalanmaması.

Gençler diş hijyenine dikkat etmeye çalışsa da doğru diş fırçalamayı bilmediklerinden dişleri sağlıklı bir yapıda olmuyor. Doğru diş fırçalama alışkanlığı geliştirerek dişlerinin tam anlamıyla bakımını yapmalılar. Dişler üzerinde travma oluşturabilecek sert antrenmanlarda, spor müsabakalarında, darbe alınabilecek etkinliklerde ağız koruyucu kullanarak dişlerini korumalılar.

genclerde-agiz-ve-dis-sagligi20 yaş dişleri ağızda sonradan ortaya çıktıkları için diş hekiminin değerlendirmesine göre ağızda kalıp kalmamalarına karar verilir. Azı dişleri erken çekilmişse, 20 yaş dişleri onların yerlerine kullanılabilir. Fakat geç çıktıkları için genelde çene yapısında 20 yaş dişlerine yer kalmıyor. Bu yüzden gömük yada yarı gömük çıkabiliyorlar. O zaman komşu dişleri ittiriyor mu, dokusu nasıl, gömük mü, dişin pozisyonu nasıl bunlar değerlendirilir ve gerekirse 20 yaş dişi çekilir.

Bir kısmı sürmüş 20 yaş dişinde, dişeti çevresinde yumuşak doku olması nedeniyle enfeksiyon oluşabilir. Çünkü yarı gömük dişin dokusunda sıklıkla yiyecek artığı kalır ve enfeksiyona neden olur. Enfeksiyon olmuş 20 yaş dişi ağzın kapanmasını engelleyebilir, ağız kokusu yapabilir. Antibiyotik kullanarak şiş ve ağrı dindirilse bile problemin tekrarlaması muhtemeldir.

Ağrılı durumlarda diş çekiminden korkarak endişe ederek antibiyotik ile geçici çözümler denemek yerine hekimin görüşüne göre gerektiğinde 20 yaş dişi çekilmelidir. Ağızda gömük kalmış 20 yaş dişleri kist oluşturabilir. Gömük dişlerle ilgili diş hekiminden yardım alarak ilerde oluşabilecek kist ya da ortodontik sorunların önüne geçilmelidir.

Çene gelişimini tamamladığı halde doğru bir şekilde sürmemiş 20 yaş dişi çekilmelidir. Çürüyen ya da bir parçası kırılan 20 yaş dişini çekmek zordur. Genç yaşta çekim yapmak hızlıca iyileşme sağlar ve dişeti çabuk toparlanır. Yaş ilerledikçe tedavi zorlaşabilir ve iyileşme süreci uzayabilir. Sorun çıkaran enfekte olan yanlış sürmüş 20 yaş dişi çekilerek dokuların hızlıca iyileşmesiyle sorun ortadan kaldırılabilir.

Ortodontik Tedaviyi En Fazla Tercih Eden YGrubu Gençler

Ortodontik sorunlar genelde çocukluktan itibaren baş gösterir. Ergenlikte görünüm önem kazandığı için gençler en fazla ortodontist ziyaret eden yaş grubu. Bize geldiklerinde ortodontik tedaviye başlamadan önce diş sağlığı ile ilgili problemlerinin varlığını görüyor ve önce bu işlemlerin yapılması üzerine bir rota belirliyoruz.

Sonrasında ortodontik tedavi uyguluyoruz. Tedavi sonrası gençlerin fotoğraflarında gülerek poz verdiğini, rahatlıkla gülümseyebildiklerini, görünümlerinden memnun olduklarını olumlu geri dönüşlerinden anlıyoruz. Gelişim dönemi sona ermeden, tedavinin daha kolay daha kısa süreli ve daha olumlu seyrettiği yaş grubu olarak, gençlikte gecikmeden ortodontik tedaviyi tavsiye ediyoruz.

Gençlerde Ortodonti Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilir?

Genç ortodonti tedavisi için hastanın önce ağız ve diş yapısına bakılmaktadır. Buradan hareketle Dr. Yasin Akgül tarafından ortodonti yöntemleri anlatılır. Hastanın beklentisi, memnuniyeti ve maddi durumuna bağlı olarak yöntem seçilerek uygulamaya geçilmektedir. Fazla zaman kaybetmeden başlanılan ortodonti tedavisi belirli kontroller ile takip edilir.

Genel olarak yetişkin ortodonti tedavisinden farklılık göstermeyecektir. Burada yetişkinlere kıyasla gençlerin daha fazla ortodonti tedavisi olması buradan kaynaklanmaktadır. Başta erken yaşta müdahale bulunmasının etkisi büyüktür. Diğer taraftan aynı zamanda sorun yaratacak bir durumun olmaması da etkilidir.

Gençlerde Ağız ve Diş Sağlığı için Uygulamaların Maliyeti Ne Kadar?

Ülkemizde genel olarak gençlerde ağız ve diş sağlığı adına tedavi olmanın maliyeti değişkenliğe sahiptir. Değişkenliğin temel sebebi de uygulanacak yöntemden kaynaklanır. Örneğin kimi hastalar için gençlerde ağız ve diş sağlığı kapsamında dolgu, kanal tedavisi yaptırmak yeterli olacaktır. Ancak bazı hastaların ortodonti, kaplama gibi tedaviler olması gerekir.

İşte tam da bu aşamada gençlerde ağız ve diş sağlığı adına ‘XX TL’ harcanmalı çıkarımını yapmak zordur. Net bir ücret bilgisi adına hastanın diş hekimine muayene olması gerekir. Muayene sonrası yapılması gereken işlemler ve bunların maliyeti ortaya çıkacaktır.

 

 

×